Met dit voorstel van wijziging van het ARBIS wenst het FANC de goedkeuringscriteria voor een gemeenschappelijke dienst voor fysische controle te verduidelijken, de graded approach verder door te trekken op niveau van de frequentie van de evaluatiebezoeken en een eenduidig gebruik van de term “industriële radiografie” in de regelgeving inzake stralingsbescherming te garanderen.

Voorstel tot wijziging van artikel 23.1.1 a) van ARBIS

In het ARBIS is voorzien dat verschillende exploitanten een gemeenschappelijke dienst voor fysische controle (GDFC) kunnen inrichten mits voorafgaande goedkeuring door het Agentschap. Deze goedkeuring kan pas worden afgeleverd indien aan minimale criteria zoals vermeld in art. 23.1.1. van het ARBIS is voldaan.

Het Verslag aan de Koning bij het KB van 6 december 2018 verduidelijkt deze bepaling en stelt dat een gemeenschappelijke dienst voor fysische controle doeltreffender moet zijn dan de individuele diensten voor fysische controle van de verschillende exploitanten of een externe instelling voor fysische controle zodat er een netto meerwaarde voor de stralingsbescherming wordt gecreëerd.

Dit betekent dat een gemeenschappelijke dienst voor fysische controle (GDFC) permanent moet kunnen zorgen dat de functie van de interne deskundige erkend in de fysische controle uitgevoerd wordt.  Zo moet er steeds (minstens) één interne erkende back-updeskundige beschikbaar zijn wanneer de ‘vaste’ deskundige afwezig is (vb. wegens vakantie, afwezigheid, ziekte, enz. ) en dit voor het geheel van alle inrichtingen voor dewelke deze werkzaam is. Daarnaast moet de GDFC zich dagdagelijks kunnen organiseren in aantal én in inhoud (vb. het behandelen van wijzigingsontwerpen, risicoanalyses, significante gebeurtenissen,…). Tot slot moet ook een gemeenschappelijke wachtrol georganiseerd, toegepast en verzekerd kunnen worden door de erkende deskundigen van de GDFC en dit zowel binnen als buiten de normale werkuren.

Teneinde bovenstaande te kunnen garanderen, moet de GDFC daarom niet enkel kunnen beschikken over minstens twee interne deskundigen erkend in de fysische controle maar moeten zij eveneens erkend zijn voor alle installaties en handelingen waarvoor de gemeenschappelijke dienst voor fysische controle opdrachten van fysische controle uitvoert.  Indien de GDFC bestaat uit meer dan 2 interne deskundigen erkend in de fysische controle, mag het erkenningsdomein  van de overige bijkomende deskundigen beperkter zijn.

Dit gegeven zal dan ook verduidelijkt worden via een toevoeging aan het art. 23.1.1. a) van het ARBIS.

Dit voorstel tot verduidelijking van de bestaande tekst heeft geen impact op de reeds goedgekeurde aanvragen tot oprichting van een GDFC. Deze voldoen al hieraan.

Voorstel tot wijziging van artikel 23.1.3.2 a) van ARBIS

De volgende verduidelijkingen worden aan dit artikel voorgesteld:

• Het Agentschap heeft gewerkt aan een ontwerp van koninklijk besluit betreffende de industriële radiografie. De betrokken stakeholders hebben reeds hun feedback over dit document overgemaakt waarna het momenteel wordt voorgelegd aan de officiële adviesorganen.

  In dit ontwerp van koninklijk besluit wordt de term “industriële radiografie” gedefinieerd. Deze definitie is echter enkel van toepassing in kader van dit koninklijk besluit. Daarnaast wordt deze term gebruikt in het artikel 23.1.3.2. a) van het ARBIS. Desondanks het duidelijk afgelijnd kader van de gegeven definitie van deze term in het ontwerp van koninklijk besluit betreffende de industriële radiografie, zal deze in het art. 23.1.3.2. a) van het ARBIS worden vervangen door een omschrijving van het type toestellen dat het FANC in dit kader bedoelt en dit om het risico op een mogelijke verwarring te vermijden.
   

• In het artikel 23.1.3.2. van het ARBIS worden de (minimale) frequenties gespecificeerd voor de bezoeken in de installaties door de deskundige erkend in de fysische controle. Voor installaties van klasse III moeten deze over het algemeen jaarlijks plaatsvinden en voor installaties van klasse II over het algemeen trimestrieel. Een versterking van de trapsgewijze aanpak (graded approach) wordt beoogd voor de installaties waar intra-orale, panoramische, cephalometrische of cone beam computertomografie toestellen worden gebruikt voor uitsluitend dentomaxillofaciale beeldvorming.

  Daar deze installaties vanuit het oogpunt van stralingsbescherming een zeer laag risico vertonen, zal de frequentie van de bezoeken in deze installaties worden verlaagd tot  driejaarlijks. Enige uitzondering hierop zijn de draagbare intra-orale tandradiografietoestellen die zonder statief kunnen worden gebruikt waardoor de gebruiker het toestel tijdens de dentomaxillofaciale beeldvorming in de handen houdt.

  Met de invoering van deze frequentieverlaging volgt het Agentschap ook meer de aanpak die door de naburige veiligheidsautoriteiten voor dit type van installatie wordt gehanteerd.

  Bovenal wenst het FANC met dit voorstel van wijziging van het ARBIS een verbetering van de stralingsbescherming op het terrein.

  Hierdoor zullen de deskundigen erkend in de fysische controle meer tijd kunnen vrijmaken voor de bezoeken, de opvolging van de tijdige uitvoering van de opgelegde acties aan de exploitanten en de uitvoering van hun fysische controletaken in de toegewezen installaties en in het bijzonder bij de  installaties/handelingen met een hoger risico.

  Daarenboven zal dit hen ook toelaten om het inplannen van de (onvoorziene) bezoeken, zoals bijvoorbeeld in kader van het opleveringsproces van een nieuwe/gewijzigde installatie, op een nog kortere termijn te kunnen garanderen.

  Op het moment van de inwerkingtreding van het gewijzigde artikel 23.1.3.2 a) van het ARBIS zal eveneens een gewijzigde versie van het technisch reglement betreffende de opleidingsprogramma’s voor de agenten voor de stralingsbescherming in werking treden.

  Artikel 8 van dit technisch reglement bepaalt de minimumvereisten voor de permanente vorming van de agenten voor de stralingsbescherming. Zo is het vergezellen van de erkende deskundige in de fysische controle tijdens zijn bezoeken onderdeel van de permanente vorming. Daar de frequentie van de bezoeken bij bovenvermeld type installatie zal verminderen, zal dan ook het aantal uur aan permanente vorming voor de agenten voor de stralingsbescherming die in deze installaties actief zijn, worden aangepast en verminderd tot  tot 1 uur per 3 jaar.
   

•  Tot slot, om de leesbaarheid van deze paragraaf te bevorderen zal deze in verschillende punten worden onderverdeeld.

Hier kan u het voorstel van wijziging vinden.

Alvorens de officiële adviezen in te winnen, willen wij alle betrokkenen informeren en de kans geven feedback te geven over dit voorstel van wijziging van het ARBIS.

Gelieve uw eventuele opmerkingen voor 15 februari 2022 via het document “feedback” over te maken aan mevr. Alexandra Janssens via Alexandra.Janssens@fanc.fgov.be.